مسجد دانشگاه مارمارا استانبول و شهرگو
دانشگاه مارمارا، یکی از دانشگاههای دولتی بزرگ در استانبول و دومین دانشگاه بزرگ ترکیه است. این دانشگاه از سال ۱۸۸۳ میلادی (معادل دی ماه ۱۲۶۲ هجری شمسی) توسط صبحی پاشا به عنوان کالج عالی تجارت حمیدیه تأسیس شد. در زمان تأسیس، این کالج اولین موسسه بود که دروس اقتصاد و بازرگانی را تدریس میکرد. با گذشت زمان، این کالج به دانشکده علوم تجاری تبدیل شد و در نهایت در سال ۱۹۸۲ میلادی (معادل مرداد سال ۱۳۶۱ هجری شمسی) با تصویب هیئت وزیران، با چند مدرسه پزشکی و دندانپزشکی ادغام شد و دانشگاه مارمارا به وجود آمد. در حال حاضر، این دانشگاه با هدف ارتقاء ارزشها و کیفیت آموزش با رعایت استانداردهای بینالمللی در زمینههای مختلف فعالیت میکند.
دانشگاه مارمارا امروزه به عنوان یکی از بزرگترین و معتبرترین دانشگاههای ترکیه شناخته میشود. این دانشگاه دارای ۱۳ دانشکده، ۱۱ انستیتو، ۸ مدرسه عالی، ۳ بخش وابسته به ریاست دانشگاه، ۲۸ مرکز تحقیقاتی و پژوهشی، ۴۴ برنامه تحصیلی و ۱۰۴ رشته آموزشی است. با توجه به این تنوع و امکانات آموزشی و پژوهشی فراوان، دانشگاه مارمارا به عنوان یک مرکز آموزش عالی و تحقیقاتی متمایز در ترکیه شناخته میشود. فارغالتحصیلان این دانشگاه از نظر میزان حضور و تأثیرگذاری در بخشهای اقتصادی، هنری و بهویژه سیاسی ترکیه، جایگاه ممتازی دارند.
در این متن میخواهیم دربارهی مسجد دانشگاه مارمارا استانبول صحبت کنیم که توسط شرکت معماری Hassa در سال ۲۰۱۵ میلادی ساخته شده است. هدف اصلی از طراحی این مسجد، تفسیری از معماری سنتی کلاسیک عثمانی با استفاده از زبان معماری مدرن است. علاوه بر این، تعاملات انسانی در فضا، انطباق با مفاهیم خداشناسی، شعر و پدیدهشناسی در معماری کلاسیک، نیز از اهداف طراحی این پروژه بوده است. ایده اصلی این مسجد بر پایه فرم فرکتالی حلزونی مارپیچ و شیوه ساخت سنتی بام شکل گرفته است.
این مسجد به عنوان یک مرکز فرهنگی مهم در استانبول شناخته شده و امکانات آموزشی و فرهنگی گستردهای ارائه میدهد. این مرکز شامل کلاسهای درس، سالنهای کنفرانس، فضاهای نمایشگاهی، کافههای کتاب و اتاقهای سینمایی میشود.
تاریخچه مسجد الهیات مارمارا استانبول
دانشکده الهیات دانشگاه مارمارا تصمیم به احداث یک مسجد در محوطه دانشگاه گرفت و پروژه ساخت مسجد در سال ۱۳۶۱ به پایان رسید. این مسجد تا سال ۲۰۱۲ به عنوان مکانی برای عبادت کنندگان در دانشگاه خدمت میکرد. اما در این سال، آزمایشات مقاومت در برابر زلزله نشان داد که مسجد قادر به مقاومت در برابر زلزله نیست.
به علت ناتوانی در مقابله با خطرات زلزله، در سال ۲۰۱۲ تصمیم به تخریب مسجد گرفته شد. این اقدام موجب شد تا بحثهایی در مورد ماهیت مسجد جدیدی که قرار بود ساخته شود، به وجود آید. در نهایت، تصمیم گرفته شد که مسجدی به سبک مدرن احداث شود، که همچنین به عنوان یک فرهنگسرا نیز عمل کند.
این مسجد و فرهنگسرا از مواد ساختمانی بتن آرمه و فولاد استفاده کرده و در ۴ طبقه ساخته شده است. این انتخاب مواد و ساختار، اطمینان از مقاومت و پایداری ساختمان در برابر عوامل خارجی مثل زلزله را به دست میدهد.
در ۲۳ اکتبر ۲۰۱۵، این مسجد توسط رئیسجمهور تحت عنوان "مسجد کاربردی عبدالله تیونیکلی"، دانشکده الهیات دانشگاه مارمارا برای عبادت افتتاح شد. این مسجد با گسترش فعالیتهای فرهنگی و مذهبی در دانشگاه، یک نقطه مهم برای جمعآوری جامعه دانشجویی و اعضای دانشگاهی شده است.
ویژگی های مسجد الهیات مارمارا استانبول
مسجد الهیات مارمارا استانبول به عنوان یک تفسیر از سنت معماری کلاسیک با استفاده از زبان امروزی طراحی شده است، که این طراحی با آغاز یک حرکت چرخشی از مقیاس کلان به مقیاس خرد آغاز میشود. یکی از نکات بارز در طراحی این مسجد، استفاده از تکنیک سقف پرستو است که یکی از سنتهای هزار ساله آناتولی است. در گنبد مرکزی که مسجد را پوشانده، قطعات بر روی هم قرار گرفته و ساختار مارپیچی را تشکیل میدهند، که این نمونه از ساختارهای معماری بسیار زیبا و منحصر به فرد است.
گنبد این مسجد بر روی ستونهای فولادی با ۱۲ ستون حامل قرار گرفته است که بر روی بتن آرمه ساخته شدهاند. این ستونهای فولادی که از سه ستون در هر دو طرف مسجد تشکیل شده است، با ظاهر کلاسیک مناره متفاوت است و به سمت آسمان بلند میشوند، ایجاد یک ارتباط جالب و بینظیر با فضای بیرونی مسجد را فراهم میکنند.
فضای داخلی این مسجد نیز طبق سنتها و معماری ترکیه طراحی شده است. محراب، منبر و منبر از سنگهای طبیعی ساخته شدهاند که باعث ایجاد یک وحدت در طراحی داخلی مسجد میشوند. بین هر دو ستون، پنجرههای روشنایی مشبک یکپارچه با پنج ضلعی قرار دارند که نور خورشید را به داخل مسجد منعکس میکنند. همچنین، تیرهای مثلثی و طاق ستونها با خطوط زیبایی تزیین شدهاند که زیبایی معماری داخلی مسجد را تکمیل میکنند. از دیگر ویژگیهای داخلی مسجد، حوضی منعکسکننده مدل کوچک مسجد در وسط مسجد است که جلوهی خاصی به فضای داخلی مسجد اضافه میکند و به زیبایی آن افزوده میشود.