مسجد عرب استانبول و شهرگو
مسجد عرب (Arap Camii) واقع در منطقه گالاتا، یکی از مساجد بزرگ و تاریخی استانبول است که از کلیسای کاتولیک رومی تغییر شکل یافته است. این ساختمان اصلی در قرن چهاردهم ساخته شده و اولاً با نام کلیسای سنت دومنیکو (سن دومینیک) شناخته میشد، زیرا توسط راهبان دومینیکن بنا شده بود. مسجد عرب، تنها مسجدی است که از کلیسای کاتولیک رومی به مسجد تبدیل شده است، در میان مساجد استانبول که اغلب از کلیساهای ارتدوکس بیزانسی تبدیل شدهاند.
قبل از اینکه به یک کلیسا تبدیل شود، در همین مکان یک کلیسای کوچک وجود داشت که در دوران اشغال لاتین قسطنطنیه (1204 - 1261) ساخته شد و به نام سنت پل (سان پائولو) شناخته میشد. اما در نیمه اول قرن چهاردهم، این کلیسا گسترش یافت و به کلیسایی با نام سنت دومنیکو تبدیل شد. این کلیسا تا زمان فتح قسطنطنیه توسط عثمانی ها در سال 1453 به عنوان کلیسا فعالیت میکرد. پس از فتح شهر، این کلیسا به مسجد تبدیل شد و با نام مسجد گالاتا شناخته میشد.
اما در پایان قرن پانزدهم، سلطان عثمانی بایزید دوم اعراب اندلس را که به دلیل تفتیش عقاید اسپانیایی از اسپانیا تبعید شده بودند، در اطراف مسجد اسکان داد. از آن زمان، این مسجد با نام "مسجد عرب" شناخته میشود. پس از آتشسوزی بزرگ گالاتا در سال ۱۷۳۱، مسجد تا حدودی آسیب دید و در فرآیند بازسازی برخی از عناصر معماری گوتیک با عناصر معماری عثمانی جایگزین شدند. به همین دلیل، مسجد عرب یک سازه منحصر به فرد است که هم ویژگیهای معماری گوتیک ایتالیایی و هم ویژگیهای معماری عثمانی را در خود دارا میباشد.
امروزه، این مسجد یکی از نمادهای فرهنگی و مذهبی مهم استانبول است و به عنوان یک مسجد فعال و با ارزش بهرهمندی مردم و بازدیدکنندگان است.
تاریخچه مسجد عرب استانبول
هر مکانی که برای انجام آداب و آیینهای مذهبی فراهم شود، جایگاه ویژهای در قلب پیروان هر دینی دارد. مساجد به عنوان مکانهایی برای نیایش و عبادت، از اهمیت بسزایی برخوردارند. این اهمیت به ویژه برای اعراب تازه مسلمان شده، که به دنبال گسترش دین اسلام در کشورهای دیگر بودند، بیشتر است. آنها نیاز داشتند که در مناطق جدیدی که فتح میشدند، مکانهایی برای اجتماع، هماندیشی و انجام معاهده دینی داشته باشند.
قسطنطنیه، به عنوان یکی از شهرهای مشهور و قدرتمند همیشه مورد توجه و اهمیت خلفای اسلامی قرار داشت. حاکمان و خلفای اسلامی علاقهمند بودند که این شهر بزرگ را فتح نمایند، زیرا آن را به عنوان یکی از مهمترین نقاط جهان اسلامی میشناختند. تصرف قسطنطنیه بارها به شکست منجر شده بود، اما در نهایت در آخرین مرتبه و به فرمان خامنهای بن عبدالملک امویان، مسلمانان موفق شدند این شهر را تحت فرمان خود درآورند. این پیروزی موجب ساخت اولین مسجد امویان در سال ۹۷ هجری قمری شد.
مسجد عرب استانبول، که در ابتدا با نام کلیسای سنت دومنیکو شناخته میشد، از آثار تاریخی مهم در این شهر است. این کلیسا در دوران فتح قسطنطنیه تبدیل به مسجد شد و در دوره حکومت عثمانی به عنوان یکی از مساجد فعال و معتبر استانبول شناخته میشود. امروزه، این مسجد همچنان به عنوان مکانی برای انجام نماز و عبادات برای پیروان اسلام در استانبول خدمت میکند و نمادی از ارزشهای مذهبی و تاریخی این شهر محسوب میشود.