مسجد و آرامگاه ایوب سلطان استانبول

مسجد ایوب سلطان، یکی از مقدس‌ترین و مهم‌ترین مساجد در ترکیه، در منطقه ایوب قرار دارد که در بخش غربی شهر استانبول و در نزدیکی گلدن هورن (Golden Horn) واقع شده است. این مسجد، به عنوان اولین مسجد ساخته شده توسط ترکان عثمانی پس از فتح استانبول، به تاریخ‌نگاری مهم دارد. سنگ بنای اصلی این مسجد در سال 1458 قرار گرفت و در سال 1800، به دستور سلطان سلیم سوم، با سبک باروک مورد بازسازی و ارتقاء قرار گرفت.
دلیل نام‌گذاری این بنا به دفن ابو ایوب انصاری در مسجد باز می‌گردد. ابو ایوب انصاری، یکی از اصحاب پیامبر اسلام و راویان مهم حدیث، اینجا دفن شده بوده و این امر به مسجد ایوب سلطان اهمیت ویژه‌ای بخشیده است.
از آنجا که این مسجد اهمیت تاریخی و مقدس دارد، بسیاری از امپراتوران عثمانی خواستار دفن شدن در این مکان شده‌اند. اگر به دیدن منظره زیبای گلدن هورن علاقه دارید، مسجد ایوب سلطان به عنوان یک مقصد مناسب برای شما خواهد بود. برای رسیدن به این مسجد، می‌توانید از تله کابین (تله‌گان) استفاده کنید و به بالای تپه برسید.

وقتی حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در سال 622 از مکه به مدینه هجرت کرد، ایوب، یک یار وفادار و مؤمن، تا مدت‌ها با پیامبر اسلام زندگی کرد و از یاران نزدیک حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) شناخته می‌شد. ایوب همواره در جنگ‌های صدر اسلام حضور داشت و پیش از مرگ، در زمان نخستین محاصره قسطنطنیه، آرزوی پیروزی مسلمانان را اعلام کرد. او خواستار آن بود که کفن او پس از مرگ در کنار دیوارهای شهر قسطنطنیه دفن شود. این مسئله در زمانی که ارتش اعراب موفق به فتح قسطنطنیه نشد، توجه و احترام آنها را به خود جلب کرد.
حدود 800 سال بعد از آن و پس از فتح قسطنطنیه توسط ارتش عثمانی، زمینه برای ساخت مسجد ایوب سلطان در استانبول آماده شد. در دوران عثمانی، ساخت مساجد به عنوان علامتی از اعتزاز به دین اسلام و ترویج اصول اسلامی به شدت تحت توجه پادشاهان این امپراطوری قرار داشت. بنابراین، بسیاری از بناهای تاریخی و ارزشمند از دوران عثمانی مساجد هستند، که نماد ارادت و اهمیت به دین می‌باشند.
مسجد ایوب سلطان در استانبول نیز یکی از این مساجد است که در دوران عثمانی برای ابراز ارادت و اهمیت به دین اسلام و نیز به منظور گرامیداشت ایوب، یار وفادار پیامبر اسلام، ساخته شده است. این مسجد نه تنها نمادی از تاریخ اسلام و امپراطوری عثمانی است، بلکه محلی مقدس برای مسلمانان استانبول نیز محسوب می‌شود.
اولین قدم سلطان محمد فاتح پس از فتح شهر، تبدیل کلیساهای باقی‌مانده از دوران بیزانس به مساجد بود. با این حال، وی آرزو داشت که اولین بنای مذهبی مربوط به دین اسلام را در شهر به سرعت احداث کند. قبل از شروع ساخت مسجد ایوب سلطان در استانبول، اهمیت مقبره ایوب در همین شهر برای آن‌ها مشخص بود، به همین دلیل به دنبال کشف مکان دفن ایوب برآمدند.
شیخ‌الاسلام آکشِمسَدیمن، مشاور معنوی سلطان محمد دوم (سلطان محمد فاتح)، یک روز در خواب عرفانی فرو رفت و پس از بیدار شدن، با صورتی غرق در ترس و عرق، اعلام کرد که قبر ایوب در همان مکانی که وی سجاده نمازش را گسترش داده است، قرار دارد. پس از یافتن قبر ایوب، سلطان محمد فاتح دستور داد مقبره‌ای باشکوه که از مسجد و زیارتگاه تشکیل شده است، برای ایوب احداث شود.
با توجه به اهمیت اسلام برای پادشاهان عثمانی و نیز نقش ایوب در زندگی حضرت محمد، مؤسس اسلام، مسجد ایوب سلطان در استانبول به سرعت اهمیت یافت و مسلمانان از سراسر جهان به سوی آن جذب می‌شدند. مراسم تاج‌گذاری امپراطورهای عثمانی به مدت‌ها در این مسجد برگزار می‌شد. همچنین، قبر برخی از پادشاهان، اشخاص مشهور، و دانشمندان در اطراف مسجد ایوب سلطان قرار گرفته است. به همین دلیل، با رفتن به اطراف مسجد، شاهد چندین گورستان و زیارتگاه خواهید بود. برخی از این گورستان‌ها و زیارتگاه‌ها، به ویژه مقبره ایوب، اهمیت ویژه‌ای دارند که تاکنون هیچ کدام از آن‌ها به اندازه مقبره ایوب اهمیت ندارند.

مطلب مرتبط: مسجد فاتح استانبول

مسجد ایوب سلطان، همانند اکثر مساجد ترکیه، به معماری عثمانی مشخصه دارد و به عنوان اولین مسجد عثمانی با تأثیر گذاری بر معماری مساجد آینده شناخته می‌شود. دستور ساخت این مسجد به سال 1453 میلادی بازمی‌گردد، که سلطان محمد فاتح دستور ساخت این مسجد را ایجاد کرد. این مسجد دارای یک گنبد بزرگ در وسط آن و اطرافش را گنبدهای کوچک احاطه کرده است. داخل مسجد ستونهای بزرگی وجود دارد و دیوارهای آن با سنگ مرمر سفید پوشیده شده‌اند.
پوشش دیوارهای مسجد از سنگ مرمر سفید باعث زیبایی فضای داخلی مسجد می‌شود. یک منبر سنگی بسیار بزرگ و زیبا نیز در داخل مسجد وجود دارد. چراغ‌های بزرگ به سبک عثمانی و پنجره‌های مشبک با شیشه‌های رنگی به نور داخل مسجد افتاب می‌دهند. دو گلدسته نیز از جلوه‌ای مجلل به مسجد افزوده‌اند.
قسمتی از فضای مسجد، به‌ویژه قسمت بیرونی که بعداً بازسازی شده‌اند، دارای سبک معماری باروک است. متریال اصلی سازه از سنگ مرمر و ساروج تشکیل شده است. در فضای حیاط، سقاخانه و وضوخانه‌ای زیبا قرار دارد. یکی از زیباترین جلوه‌های مسجد ایوب سلطان، کاشی‌کاری‌های نیلی و فیروزه‌ای رنگ است که دارای طرح ایزینیک می‌باشند. این کاشی‌ها تعلق به سال 1550 را دارند و از قسمت‌های مختلف جمع‌آوری شده‌اند و در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند، به شکل تابلویی زیبا و چشم‌نواز. برخی از این کاشی‌ها در موزه‌های مختلف به نمایش گذاشته شده‌اند.
در حیاط مسجد جامع سلطان ایوب، چنارهای کهن‌سال وجود دارند و همچنین یک معبد با کاشی‌های زیبا در این حیاط قرار دارد. مقدس‌ترین مکان این مسجد، مسجد مقبره ابوایوب است. در یک قسمت از مسجد، قدمگاهی با شکل اثر پا در سنگ مرمر وجود دارد که به حضرت محمد (ص) اختصاص دارد و در محفظه‌ای نقره‌ای نگهداری می‌شود. اطراف این مکان، مقبره‌های بسیاری قرار دارد که مربوط به افراد معروفی همچون سوکلو محمد پاشا، ضیاء عثمان صبا و فوضی چخماق می‌باشد.
مسجد ایوب سلطان در سال ۱۸۰۰ به علت زلزله دچار آسیب بسیار زیادی شد. بنابراین، تمامی بخش‌های مسجد به‌جز گلدسته‌ها تا پایه‌ها تخریب شدند و مجدداً تحت نظارت حسین افندی بازسازی شدند.

بازدید از مسجد ایوب سلطان، همچون سایر مساجد تاریخی استانبول، نیاز به پرداخت ورودی ندارد. تنها لازم است که شئونات اسلامی را رعایت کرده و به فضای معنوی مسجد ایوب سلطان احترام بگذارید.
دسترسی به مسجد ایوب سلطان استانبول
ساده‌ترین راه برای حمل و نقل به مسجد ایوب سلطان از خط کشتی Eyüp - Üsküdar استفاده کرد. پس از پیاده‌شدن در اسکله Eyüp، حدود 10 دقیقه پیاده‌روی می‌تواند به این مسجد برساند.

برای استفاده از حمل و نقل عمومی، پس از پیاده‌شدن در ایستگاه Necip Fazıl Kısakürek، از اتوبوس‌های خط 36CE، 37M، 39، 39B، 39D، 39K، 39O، 39Y، 39Ç، 41Y، 44B و 48A می‌توانید استفاده کنید و در مدت 10 دقیقه به مقصد برسید. سپس به سمت تله‌کابین حرکت کنید.
همچنین، کسانی که با متروبوس می‌آیند، پس از پیاده‌شدن در ایستگاه ایوانسرای، از جاده چشمه‌ای استفاده کرده و با یکی از اتوبوس‌های 36CE، 37M، 39، 39B، 39D، 39K، 39O، 39Y، 39Ç، 41Y، 44B و 48A به مقصد منتقل شوند.همچنین، کسانی که با وسیله نقلیه شخصی می‌آیند، پس از رسیدن به Eyüpsultan، می‌توانند وسیله نقلیه‌شان را در پارکینگ Ispark در تله‌کابینی که از تپه پیر لوتی بالا می‌رود، پارک کنند و با 5-10 دقیقه پیاده‌روی به مسجد ایوب سلطان برسند.

• نام مکان:    مسجد ایوب سلطان استانبول
• سال ساخت:   مسجد ایوب سلطان در سال 1458 درست پس از فتح استانبول توسط فاتح سلطان محمد ساخته شده است.
• واقع در شهر :   استانبول
• کشور :    ترکیه
• چرایی بازدید:    این مکان مقدس عبادتگاه و شناسنامه تاریخی اسلام در سرزمین ترکیه است. این مکان بعد از مسجد نبی اکرم (ص) در مدینه نبی عربستان سعودی دومین زیارتگاه مقدس مسلمانی سنی مذهب در جهان است.
• ساعات بازدید:   این مسجد در همه روزهای هفته پذیرای بازدیدکنندگان و نمازگزاران است. بازدید از مقبره فقط از ساعت 09:30 تا 16:00 هر روز هفته امکان پذیر است.