مسجد رستم پاشا استانبول

مسجد رستم پاشا، همانطور که از نامش برمی‌آید، به دستور یکی از نخست‌وزیران معروف دوران سلطنت عثمانی، یعنی رستم پاشا، ساخته شد. رستم پاشا به عنوان یکی از نزدیک‌ترین مشاوران و معاونان سلطان سلیمان بزرگ شناخته می‌شد. او به خاطر سیاست‌هایش در امور بازرسی و مدیریت مالی به شهرت و اعتبار بالایی دست یافته بود. مسجد رستم پاشا نه تنها به عنوان یک مکان برای عبادت بلکه به عنوان نمادی از قدرت و ثروت او ساخته شد.
این مسجد به عنوان یکی از آثار برجسته و مجسمه‌های معماری تاریخی شهر استانبول محسوب می‌شود و نشان‌دهنده اهمیت و نفوذ رستم پاشا در دوران عثمانی است. آثار هنری و معماری مسجد، همچنین تزیینات داخلی و خارجی آن، توجه بسیاری از بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند و آنها را به سفری در عمق تاریخ و فرهنگ عثمانی دعوت می‌کند.

در دوران حکومت سلطان سلیمان کبیر، یکی از مهمترین شخصیت‌های آن دوران، به نام رستم پاشا، داماد و سردار سلیمان بزرگ بود. او به عنوان یکی از نزدیک‌ترین مشاوران و معاونان سلطان سلیمان شناخته می‌شد و در حکومت و امور امپراتوری عثمانی نقش مهمی را داشت. در سال 1561 میلادی، به دستور رستم پاشا، مسجد رستم پاشا توسط معمار مشهور عثمانی، معمار سینان، ساخته شد.
علت اصلی ساخت مسجد رستم پاشا، نشان دادن قدرت، ثروت، و ارتباط نزدیک او با حکومت عثمانی بود. این مسجد علاوه بر تأکید بر قدرت و ثروت فردی، نیز نشانگر اهمیت بسیاری از دین در امپراطوری عثمانی بود. مساجد در آن دوران نقش مهمی در زندگی عمومی داشتند و به عنوان مراکز فرهنگی، اجتماعی و مذهبی فعالیت می‌کردند. مسجد رستم پاشا نیز یکی از این مساجد بود که جایگاه بزرگی را برای نمازخواندن و عبادت دربارهای عثمانی فراهم می‌کرد.
با طراحی شگفت‌انگیز و دستاوردهای هنری بی‌نظیر، مسجد رستم پاشا به عنوان یکی از نمونه‌های بارز از زیبایی و هنر عثمانی شناخته شده است. این ساختمان معماری با زیبایی‌های داخلی و خارجی خود، همچنین تزیینات شگفت‌انگیز، هنرمندانه و متنوع، هنر و فرهنگ دوران عثمانی را به تماشاگران امروزی منتقل می‌کند.

مسجد رستم پاشا نمادی از تأثیرگذاری ثروت شخصی، اقتدار دولتی، و نیز ارتباط اسلام سنی با دولت عثمانی است. این پروژه که تحت سرپرستی رستم پاشا، یکی از نخست‌وزیران معروف دوران سلطنت عثمانی، به انجام رسید، نشان‌دهنده ارتباط نزدیک بین دولت عثمانی و اسلام سنی است. این ارتباط در دوران حکومت سلطان سلیمان کبیر و با حضور رستم پاشا، نماینده‌ی اسلام سنی، به شدت تقویت یافت.
مسجد رستم پاشا به‌عنوان نمونه‌ای از معماری عثمانی و تزئینات هنری فراوان، نقشی مهم در نشان‌دادن قدرت، ثروت، و ارتباطات دولتی و مذهبی او ایفا می‌کند. رستم پاشا از ثروت شخصی خود به‌عنوان یک میراث عمومی استفاده کرده و مسجدی را ساخته که به‌عنوان نمادی از مدیریت درخشان دولتی و پایبندی به ارزش‌های مذهبی، به جا گذاشته شد.
وی همچنین در دوران وزارت خود تأکید زیادی بر تولید داخلی کاشی داشت و توانست به واسطه‌ی سیاست‌های اقتصادی خود، واردات کاشی را از ایتالیا محدود کند و صنعت تولید کاشی در دولت عثمانی را تقویت کند. ایزنیک، نوعی سرامیک تزئین‌شده، نمونه‌ای از این صنعت بود که در شهر ایزنیک در غرب آناتولی تولید می‌شد و به‌وسیلهٔ رستم پاشا، به عنوان یکی از موارد استفاده در مسجد رستم پاشا، معرفی شد.
به‌طور کلی، مسجد رستم پاشا نه‌تنها نمادی از اهمیت دین در دولت عثمانی بود، بلکه نیز نمایانگر قدرت و تأثیرگذاری اقتصادی و فرهنگی این دوران است، که با تأکید بر تولید داخلی و مدیریت دولتی فعالیت‌هایی در زمینه صنعت و هنر را ترویج کرد.
مسجد رستم پاشا با تمام تزیینات داخلی و کاشی‌کاری‌های آن، به عنوان یکی از شاهکارهای معماری عثمانی شناخته می‌شود. استفاده از کاشی‌های ایزنیک، که نمونه‌ای از هنر و صنعت داخلی، مورد تأکید رستم پاشا بود، مسجد را از سایر آثار معماری عثمانی متمایز می‌کند. این مسجد، با تمام تزیینات داخلی و کاشی‌کاری‌های بی‌نظیر، شهرتی جهانی را به دنبال داشته و به عنوان یکی از نمادهای هنر و زیبایی در تاریخ معماری عثمانی شناخته می‌شود.
کاشی‌کاری‌های مسجد رستم پاشا، به ویژگی‌های خاص و بی‌نظیر خودش شهرت جهانی را داده است. این کاشی‌ها که بر اساس طرح‌های الگوهای طبیعی و گلدان‌های زیبایی به وجود آمده‌اند، تمام فضای داخلی مسجد را پوشانده و زیبایی و زینت بی‌نظیری به آن بخشیده‌اند. استفاده از رنگ‌های متنوع و الگوهای زیبا در کاشی‌ها، این مسجد را از سایر آثار معماری عثمانی متمایز می‌کند و جایگاه ویژه‌ای در دلهره‌های هنری و فرهنگی این دوره دارد.
رستم پاشا با حمایت وی از این پروژه معماری، تصویری متفاوت از خود را به جامعه عرضه کرد. او با انتخاب مسجد به عنوان محل سرمایه‌گذاری و همچنین تزیینات آن، نشان داد که او نه‌تنها به ارزش‌های مذهبی اهمیت می‌دهد، بلکه به ترویج هنر و صنعت داخلی نیز توجه دارد. مسجد رستم پاشا به‌واسطهٔ استفاده بی‌نظیر از کاشی‌های ایزنیک و تزیینات داخلی زیبا، به عنوان یک نماد از مدیریت درخشان دولتی و همچنین تأکید بر ارزش‌های فرهنگی و هنری مورد توجه قرار گرفته است.
مسجد رستم پاشا، یکی از نفیس‌ترین و تاریخی‌ترین مساجد عثمانی در استانبول است. تزیینات داخلی این مسجد، با بیش از ۲۳۰۰ قطعه کاشی ایزنیک، به شما احساسی از زیبایی و شگفتی می‌دهد. این نقش‌ها شامل مجموعه‌ای از نیلوفرهای آبی فیروزه‌ای در کنار برگ‌هایی شبیه به پر است که به طرح‌های گل‌دار یا هندسی کاشی‌های ایزنیک افزوده شده‌اند. تزیینات دیوارها و سقف‌ها با کاشی‌های ایزنیک، نشان از ظرافت و خلاقیت در هنر کاشی‌کاری دارد.
سفال‌گران ایزنیک با توسعه دکوراسیونی که شامل انواع تزیینات سنتی و خلاقانه بود، مسجد رستم پاشا را به عنوان یک نماد از زیبایی و هنر بومی عثمانی ایستاده نشان می‌دهند. این مسجد به‌عنوان یکی از نمونه‌های اولیه‌ای از پلان هشت‌ضلعی در معماری عثمانی شناخته شده است. در طراحی این مسجد، نخستین بار از این پلان استفاده شده و این موضوع نشان از نوآوری و خلاقیت در معماری این دوره دارد.
مسجد رستم پاشا در طول تاریخ خود، آسیب‌های زیادی از جمله آتش‌سوزی بزرگ سال ۱۶۶۶ و زلزله ۱۷۷۷ را تحمل کرده است، اما همواره بازسازی و مرمت شده است. در سال‌های اخیر نیز، این مسجد به‌مدت سه سال مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته و سپس مجدداً به روی بازدیدکنندگان گشوده شده است. این مسجد با زیبایی و تاریخی که در خود جای داده است، همواره یکی از جاذبه‌های مهم و با ارزش برای گردشگران و علاقمندان به تاریخ و هنر معماری است.

مسجد جدید
مسجد جدید، که به نام "ینی جامی" یا "مسجد جدید" شهرت دارد، در منطقه امینونو استانبول واقع شده است، در انتهای جنوبی پل گالاتا. این مسجد، با وجود نامش، به دورانی متعلق است که به حدود ۳۵۰ سال پیش باز می‌گردد. ساخت مسجد جدید در اواخر قرن شانزدهم به دستور صفیه سلطان، همسر سلطان مرحوم مراد سوم، آغاز شد و توسط داوود آقا، شاگرد معروف معمار سنان، طراحی شد. اما به دلیل اختلافات، ساختار مسجد به مدت نیم قرن متوقف شد. در اواخر قرن هفدهم، به دستور مادر سلطان محمد چهارم، مسجد دوباره بازسازی و تکمیل شد و از آن پس به نام "مسجد جدید والده سلطان" شناخته می‌شد.
این مسجد دارای ۶۶ گنبد و دو مناره بلند با ارتفاع ۵۲ متر است. فضای داخلی این مسجد مربعی به طول ۴۱ متر است که با چهار ستون بزرگ مشخص شده و گنبد اصلی با قطر ۱۷٫۵ متر و ارتفاع ۳۶ متر بر روی این ستون‌ها بنا شده است. این گنبد مرکزی توسط چهار نیم‌گنبد حمایت می‌شود. مسجد جدید در فاصله ۴۰۰ متری، یا حدود پنج دقیقه پیاده‌روی، از مسجد رستم پاشا قرار دارد.
آدرس دقیق این مسجد در منطقه امینونو، محله فاتیح، خیابان رستم پاشا استانبول است. این مسجد با زیبایی‌های معماری و اهمیت تاریخی‌اش، یکی از مقاصد گردشگری مهم در استانبول است که هر ساله بازدیدکنندگان زیادی را به خود جلب می‌کند.
بازار مصری‌ها
بازار مصری‌ها یکی از بناهای تاریخی و فرهنگی در استانبول است که پس از بازار استانبول، بزرگترین بازار سرپوشیده در این شهر محسوب می‌شود. این بازار، که به نام‌های "بازار ادویه‌جات" یا "بازار جدید" هم شناخته می‌شود، در واقع یک بخش از ساختمان مسجد جدید است. هدف اصلی ساخت این بازار، تامین درآمد برای تعمیر و نگهداری مسجد بوده است، زیرا درآمد حاصل از اجاره
مغازه‌های این بازار به مسجد اختصاص داده می‌شود. طراحی این بازار به دست معماری به نام "کوجا قاسم آغا" صورت گرفته و توسط شخصی به نام مصطفی آقا ساخته شده است.
بازار مصری‌ها در منطقه امینونو و محله فاتیح واقع شده و در سال‌های ۱۶۶۰ تا ۱۶۶۵، تقریباً هم‌زمان با مرمت و بازسازی مسجد جدید یا ینی جامی، افتتاح شد. نام "مصری‌ها" به دلیل اینکه از مالیات گرفته شده از مردم ساکن در ایالتی متعلق به عثمانی در مصر، ساخته شده است. در ابتدا این بازار به نام "ولیده کارسیسی" شناخته می‌شد و در گذشته به عنوان مرکز فروش گیاهان دارویی و عطاری‌ها شناخته می‌شد. در طول زمان، فروش ادویه‌جات نیز به این بازار اضافه شد و در دهه هفتاد، تعداد مغازه‌های ادویه‌فروشی به‌تدریج کاهش یافت و مغازه‌های فروش پوشاک، فرش، قصابی، و خشکبار نیز به این مجموعه اضافه شدند.
امروزه، در بازار مصری‌ها علاوه بر ادویه‌ها، محصولات متنوعی از جمله شیرینی‌های سنتی ترکی، خشکبار، خاویار، پنیر ترکی، آجیل، موم عسل، چای و قهوه نیز به فروش می‌رسد. این بازار، در فاصله ۲۷۰ متری یا حدود سه دقیقه پیاده‌روی از مسجد رستم پاشا قرار دارد.
آدرس دقیق بازار مصری‌ها: استانبول، میدان امینونو، محله فاتیح، بازار ادویه معطر (یا بازار مصری‌ها)
کافی‌شاپ مهمت افندی 
کافی‌شاپ مهمت افندی به عنوان یکی از کافی‌شاپ‌های برجسته و قدیمی در استانبول، دارای تاریخی پربار و موفق در صنعت قهوه است. در زمان‌های گذشته، وقتی دسترسی به دانه‌های قهوه روست شده وجود نداشت، بسیاری از مردم قهوه را در حالی که هنوز سبز بود تهیه می‌کردند. آن‌ها دانه‌های قهوه را در ظرف‌های فلزی روی حرارت روست و با آسیاب‌های دستی آسیاب می‌کردند. مهمت افندی، که نخستین بنیان‌گذار فروش قهوه آسیاب شده در استانبول بود، این نیاز را در جامعه تأمین کرد.
مهمت افندی پس از به پایان رساندن تحصیلات دانشگاهی خود، به پیش پدر بازگشت و در سال ۱۸۷۱ با ایده خلاقانه‌ای، اداره فروشگاه دانه‌های سبز قهوه را در دست گرفت. او دانه‌های سبز قهوه را روست و آسیاب کرد و به فروش رساند. این کار باعث شد که عطر قهوه در تمام بازار استانبول مشهور شود و مردم برای خرید به وجد می‌آمدند.
در گذر زمان، شرکت مهمت افندی توسط خانواده افندی به حیات خود ادامه داد و پس از درگذشت مهمت افندی در سال ۱۹۳۱، خانواده نام کوروکهوچی را برای خود انتخاب کرد. این شرکت با گسترش پیدا کردن فعالیت‌های خود، بسته‌بندی‌های قهوه روست شده با کاغذ پوستی را به بازار و فروشگاه‌ها عرضه کرد و این کار در آن زمان، به‌عنوان یک نوآوری محسوب می‌شد. سپس این شرکت شعبه‌های متعددی را در گوشه و کنار استانبول تأسیس کرد.
یکی از این شعبه‌ها در خیابان منتهی به مسجد رستم پاشا واقع شده و تنها با فاصله بسیار کمی از این مسجد، یعنی حدود ۲۳۰ متر، واقع شده است. بنابراین، اگر شما علاقه‌مند به طعم لذیذ قهوه ترک و بازدید از کافه‌های با تاریخ و معتبر هستید، کافی‌شاپ مهمت افندی با تاریخ ۱۰۰ ساله خود را از دست ندهید.
آدرس: استانبول، محله فاتیح، امینونو، نزدیک مسجد رستم پاشا، کافی‌شاپ مهمت افندی
کاخ توپکاپی
کاخ توپکاپی، یکی از معروف‌ترین و تاریخی‌ترین ساختمان‌های استانبول است که در قلب بافت قدیمی شهر، در بخش اروپایی و نزدیکی منطقه امینونو واقع شده است. این کاخ که مشرف به دریای مرمره و خلیج شاخ طلایی است، در سال ۱۴۵۳ میلادی با دستور نخستین پادشاه عثمانی ساخته شد، فقرات و کاخ‌های متعددی را در خود جای داده و به مدت چهار قرن میزبان ۳۰ پادشاه بوده است.
ساکنان این کاخ از زمان ساختش در آغاز بسیار کم بودند؛ اما در طی دوره‌های مختلف، تعداد آن‌ها به حدود چهار هزار نفر نیز رسیده است. این کاخ بزرگ، همچون یک شهر درون شهر، با دروازه‌هایی که حریم خود را مشخص می‌کرد، طراحی شده است. 
کاخ توپکاپی سه دروازه مشهور دارد که هرچه به بخش‌های درونی‌تر کاخ مانند حرم‌سرا و خزانه سلطنتی نزدیک‌تر بودند، عبور افراد کمتری از آنان ممکن بود. این دروازه‌ها به سه نام معروف شناخته می‌شدند: دروازه سلطنتی یا امپراتوری، دروازه سلام و دروازه سعادت.هر یک از این دروازه‌ها و بخش‌های مختلف کاخ توپکاپی، تحت تأثیر معماری دوره‌های مختلف اسلامی، اروپایی و عثمانی ساخته شده‌اند.
در زمان ساخت خود، این کاخ با نام کاخ جدید امپراتوری یا سرای عامره شناخته می‌شد؛ اما در قرن نوزدهم، نام آن به کلمه ترکی «طوپقاپو» تغییر یافت که به‌معنای «دروازه توپ‌ها» است. انتخاب این نام به دلیل نمایش توپ‌های جنگی مورد استفاده در جنگ‌های عثمانی در مقابل دروازه اصلی کاخ توپکاپی بود.
کاخ توپکاپی، در فاصله ۱٫۸ کیلومتری (۲۰ دقیقه‌ای) مسجد رستم پاشا قرار دارد و آدرس دقیق آن در منطقه سلطان احمد است.
با توجه به تاریخچه بلند و زیبای کاخ توپکاپی و ارتباط نزدیک آن با مسجد رستم پاشا، بازدید از این کاخ تاریخی را به همراه با سفر به مسجد رستم پاشا پیشنهاد می‌کنم تا از زیبایی‌های تاریخی و فرهنگی استانبول لذت ببرید.

مسجد رستم پاشا، یکی از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی شهر استانبول، هر روز از ساعت ۱۰ صبح تا ۶ عصر برای بازدیدکنندگان باز می‌باشد. اما در اوقات نماز، درهای مسجد برای عبادت‌گزاران باز و برای بازدیدکنندگان بسته می‌شود. مسجد رستم پاشا همچنان که دیگر مساجد استانبول، بلیط ورودی ندارد، اما از کمک‌های مالی استقبال می‌کند تا به نگهداری و بهبود بنا کمک شود.
همه بازدیدکنندگان، اعم از مسلمان و غیرمسلمانان، قبل از ورود به مسجد موظفند کفش‌های خود را در بیاورند. این الزامی عملی است که مرتبط با حفظ تمیزی فرش‌های مسجد است. نمازگزاران هنگام انجام نماز زانو می‌زنند و پیشانی خود را به فرش مسجد می‌نهند، بنابراین تمیزی فرش‌ها برای آن‌ها بسیار اهمیت دارد.
وقتی وارد مسجد می‌شوید، بهتر است آرام صحبت کنید و اگر عکس می‌گیرید، فلش دوربین خود را خاموش کنید. احتمالاً افرادی که نماز را از دست داده‌اند، ساعات دیگری به مسجد مراجعه خواهند کرد؛ بنابراین مودبانه است که زمان عکاسی از افراد را از آن‌ها بخواهید. از راه رفتن در مقابل نمازگزاران خودداری کنید و سعی کنید پوشش مناسبی برای ورود به مسجد انتخاب کنید.
از این‌رو، با رعایت این شرایط و راهنمایی‌ها، تجربه بازدید از مسجد رستم پاشا را به‌خوبی و با احترام به فضای مذهبی و تاریخی آن تجربه کنید.
برای دسترسی به مسجد رستم پاشا، ابتدا باید به ایستگاه تراموا امینونو بروید. سپس از بازار ادویه استانبول عبور کنید و به سمت کافه مهمت افندی بروید. پس از رسیدن به این کافه، به سمت راست بروید و به انتهای خیابان اوزن کارسی بروید. در انتها، با ادامه دادن به سمت راست، به مسجد رستم پاشا خواهید رسید.

• نام مکان:    مسجد رستم پاشا 
• سال ساخت:    1561
• واقع در شهر :   استانبول
• کشور :    ترکیه
• چرایی بازدید:    بازدید از مسجد رستم پاشا به دلیل تاریخچه و معماری زیبای آن، جذابیت بالایی دارد. همچنین این مسجد به عنوان یکی از نمادهای فرهنگی و تاریخی استانبول شناخته می‌شود. 
• ساعات بازدید:   از ساعت 10 صبح تا 6 بعد از ظهر باز است ، بازدید از مسجد رایگان است.